بررسی تأثیر مصرف مقادیر مختلف کودهای آلی و معدنی بر عملکرد، صفات زراعی و میزان تجمع عناصر پر مصرف و کم مصرف در برگ و بذر ارقام مختلف سویا

به منظور بررسی تأثیر مقادیر مختلف کودهای آلی به طور جداگانه و غنی شده با کود شیمیایی بر عملکرد و اجزاء عملکرد، صفات زراعی و تجمع برخی عناصر پر مصرف و کم مصرف در برگ و بذر ارقام مختلف سویا، آزمایشی در سال 1385 در مزرعه تحقیقاتی مجتمع آموزش عالی علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، دانشگاه مازندران اجرا شد. آزمایش در قالب اسپلیت پلات بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. کرت های اصلی از 14 تیمار کودی تشکیل شد که عبارت بودند از: سطوح 20 و 40 تن در هکتار کمپوست زباله شهری، ورمی کمپوست و لجن فاضلاب غنی شده با 50 درصد کود شیمیایی مورد نیاز خاک، سطوح 20 و 40 تن در هکتار کمپوست زباله شهری، ورمی کمپوست و لجن فاضلاب، تیمار کود شیمیایی و شاهد (بدون کاربرد کمپوست یا کود شیمیایی)، برای کرت های فرعی نیز سه ژنوتیپ از سویا (032، 33 و jk) در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد که لجن فاضلاب 40 تن در هکتار غنی شده با کود شیمیایی موجب تولید بالاترین عملکرد دانه و پروتئین، تعداد دانه در غلاف و وزن هزار دانه و قطر ساقه گردید. تمام تیمارهای کودی محتوی نیتروژن و فسفر برگ را نسبت به شاهد افزایش دادند، کمپوست 20 و 40 تن در هکتار غنی شده نیز پتاسیم برگ را نسبت به کود شیمیایی افزایش داد. در بین ارقام سویا بیشترین عملکرد دانه و پروتئین، محتوی نیتروژن و فسفر برگ در ژنوتیپ های jk و 33 مشاهده شد. رقم jk از بیشترین وزن هزار دانه و محتوی پتاسیم برگ و رقم 33 از بیشترین قطر ساقه، تعداد گره ساقه اصلی، پتاسیم، روی، منگنز، مس و آهن برخوردار بودند. از رقم jk در تیمارهای 20 و 40 تن در هکتار لجن فاضلاب غنی شده با کود شیمیایی بالاترین میزان بیوماس، شاخص برداشت و تعداد غلاف در بوته بدست آمد. لاین 32 در لجن فاضلاب 40 تن در هکتار غنی شده از بالاترین محتوی کلروفیل برگ، طول میان گره، ارتفاع بوته و محتوی منگنز و مس برخوردار بود. همچنین بیشترین محتوی نیتروژن و درصد پروتئین بذر به لاین 32 در ورمی کمپوست 20 و 40 تن در هکتار غنی شده با کود شیمیایی تعلق داشت. رقم jk و لاین 33 در لجن فاضلاب 40 تن در هکتار غنی شده بیشترین تعداد شاخه را تولید کردند. در بین صفات مورد مطالعه بیوماس(**77/0r=)، شاخص برداشت (**48/0r=)، تعداد غلاف در بوته (**50/0r=)، وزن هزار دانه (**39/0r=)، تعداد شاخه (**91/0r=)، تعداد گره ساقه اصلی (**31/0r=)، قطر ساقه (**81/0r=)، محتوی نیتروژن، فسفر، پتاسیم، روی، مس و آهن برگ و فسفر بذر (به ترتیب **45/0r=، **60/0r=، **46/0r=، **53/0r=، **44/0r=، **43/0r =، **33/0r=) از همبستگی مثبت و معنی داری با عملکرد دانه برخوردار بودند.